Slaapapneu komt voor bij ongeveer 20% van de volwassen populatie in de Westerse wereld. Slaapapneu is een situatie waarbij mensen snurken en adempauzes ontwikkelen tijdens de slaap. Hierdoor daalt het bloedzuurstoof gehalte ‘s nachts, soms tot dramatisch lage waarden. Het gevolg is het ontwikkelen van allerlei lichamelijke problemen en (extreme) vermoeidheid overdag. Klik hier voor het overzicht van alle symptomen.
In Suriname was tot voor kort niets bekend over voorkomen, behandeling en wetenschappelijke informatie over het effect van de behandeling. In de afgelopen jaren heb ik veel slaap onderzoeken verricht (polygrafieën) en veel patiënten behandeld voor slaapapneu.
De behandelingen bestaan uit:
- Conservatieve maatregelen als afvallen, stoppen met roken en alcohol, goede slaap hygiëne aanleren
- Behandeling met een MRA apparaat een zgn. mandibulair repositie apparaat
- Behandeling met een PAP apparaat, positive airway pressure, een apparaat dat de luchtwegen ’s nachts open houdt waardoor de adempauzen niet meer voorkomen.
- Operatief ingrijpen.
Over de behandeling met een PAP apparaat bij patiënten met slaapapneu was in Suriname niets bekend.
In een random reeks van 42 volwassen patiënten laat ik zien hoe de behandeling met een CPAP of APAP apparaat uitpakt. De meeste mensen in deze reeks zijn behandeld met een APAP apparaat, dat is een apparaat dat een positieve luchtdruk genereert die zich automatisch aanpast aan de luchtweg weerstand van de patiënt.
Bevindingen en conclusies
Dit plaatje laat zien dat de onderzochte populatie bestond uit 42 patiënten met slaapapneu en de man-vrouw verdeling wordt hier weergegeven, van 2% van de populatie was het geslacht niet uit de onderzoek gegevens terug te halen om wat voor rede dan ook. Het valt op dat in Suriname, overigens ook in alle westerse landen, slaap apneu veel vaker voorkomt bij mannen. Meestal zijn dit mannen met overgewicht. Veelal ook patiënten met co morbiditeit als hoge bloeddruk, diabetes, hart en vaat leiden, vroegtijdige klachten van dementie.
Dit plaatje laat zien wat de ervaring is van patiënten die met een PAP apparaat behandeld zijn voor hun slaapapneu. 88% van de behandelde patiënten voelt een goede tot zeer goede verbetering van de algehele gezondheid en met name de vermoeidheid overdag is heel vaak goeddeels weg. Bij 12% van de patiënten was de situatie niet of heel licht verbeterd.
74% van de Patiënten die voor slaapapneu met een PAP apparaat behandeld worden meldt dat zij niet meer in slaap vallen overdag, een probleem dat bij veel patiënten in deze groep voorkomt. Let wel dat in deze categorie slaap apneu patiënten ook taxi chauffeurs en vrachtwagen chauffeurs zitten. 20% van alle aanrijdingen in de Westerse wereld komt door verminderde concentratie of in slaap vallen achter het stuur door slaapapneu. 26% van deze groep heeft geen of slechts een lichte verbetering van dit symptoom bemerkt.
Ook hinderlijk snurken blijkt in 85 % van de patiënten (nagenoeg) verdwenen te zijn. Het snurk probleem moet niet onderschat worden. Veel echtelieden slapen al jaren niet meer samen vanwege het snurken van de partner. Ergens gaan logeren is er vaak ook niet meer bij omdat iedereen in het huis zowat wakker gehouden wordt. 15% van de patiënten meldt geen effect of slechts een licht effect op het snurken bemerkt te hebben. Overigens kunnen patiënten die alleen snurken maar geen slaapapneu hebben veelal operatief van dit probleem afgeholpen worden.
Een belangrijk probleem bij slaapapneu patiënten is de (extreme) vermoeidheid overdag waardoor zij niet kunnen functioneren. Het is mij bekend uit de praktijk en in de literatuur is dat ook vaak terug te vinden dat mensen met vermoeidheidsklachten waarbij niet aan slaapapneu gedacht wordt, het hele medische circuit doorlopen. Dat kost veel geld en het onderzoek is vaak overbodig omdat niet aan de diagnose slaapapneu gedacht wordt. Het komt vaak voor dat mensen afgekeurd worden voor hun beroep doordat slaapapneu als de diagnose niet gesteld wordt. Depressies, ontwrichting van de sociale situatie inclusief het huwelijk komt vaak voor.
Casus bespreking:
Een patiënt en tevens vriend van mij die ook arts is heeft jaren rondgelopen met slaapapneu zonder dat de diagnose gesteld werd. Dat kwam mede door het feit dat hij niet echte ademstops had ’s nachts maar perioden met hypoventilatie, dus wel doorademen maar heel oppervlakkig waardoor toch te weinig zuurstof in het bloed terecht komt en hij daardoor extreem vermoeid was overdag.
Hierdoor kon hij zijn werk als arts niet meer doen omdat hij direct na het opstaan het liefst weer in bed ging liggen. Hij heeft het hele medisch circuit doorlopen inclusief de psychiater omdat hij zo depressief werd dat hij hiervoor opgenomen moest worden. Zijn vrouw herkende hem nier terug vanwege zijn zeer slechte humeur en het huwelijk liep daardoor stuk.
Hij werd arbeid ongeschikt verklaard en zakte verder weg in een ernstige depressie. De diagnose slaapapneu werd niet aan gedacht omdat hij geen adempauzes had en men zich niet realiseerde dat hypoventilatie hetzelfde beeld kan veroorzaken zoals eerder opgemerkt. Ik had hem lange tijd niet meer gezien en toen ik hem na jaren weer terug zag en het verhaal van hem hoorde was het voor mij duidelijk dat hij zeer waarschijnlijk een slaapapneu probleem had. Na een slaapregistratie werd de diagnose bevestigd dat hij een ernstig slaapapneu had (meer dan 60 hypoventilatie perioden per uur afgewisseld met enkele apneus). Na behandeling met een PAP apparaat kon hij een half jaar later zijn werk als arts weer hervatten en voelt hij zich veel beter.
Zo kunt u zien hoe slaapapneu het leven van iemand kan vernietigen.
In een vervolg stuk zal ik nog meer wetenschappelijk analyse laten zien over andere symptomen die met slaapapneu samenhangen en hoe die met de PAP behandeling verbeterden, o.a. de potentieklachten en klachten van depressiviteit.